Οι μύθοι του Τιτανικού

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε λεπτομέρειες για το ναυάγιο μέσα από τον κινηματογράφο, ώστε πολλές θεωρίες που επικρατούν σήμερα να είναι και λανθασμένες

Στις 15 Απριλίου 1912 ο Τιτανικός βυθιζόταν στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού παρασύροντας στον θάνατο περισσότερους από 1.500 ανθρώπους.

Εφέτος στο πλαίσιο της ανάμνησης των 100 χρόνων του ναυαγίου, διοργανώνονται εκθέσεις, εκδηλώσεις αλλά και επαναπροβολή ταινιών αφιερωμένες στον Τιτανικό.

Οι περισσότεροι γνωρίζουμε λεπτομέρειες για το ναυάγιο μέσα από τον κινηματογράφο, ώστε πολλές θεωρίες που επικρατούν σήμερα να είναι και λανθασμένες:

Αβύθιστος ο Τιτανικός

Στην ταινία του Κάμερον, η μητέρα της ηρωίδας κοιτάζει το πλοίο στο λιμάνι του Σαουθάμπτον και αναφωνεί:

Ώστε αυτό είναι το πλοίο που λένε ότι είναι αβύθιστο. Ωστόσο αυτός θεωρείται και ο μεγαλύτερος μύθος σχετικά με το πλοίο, όπως υποστηρίζει και ο Richard Howells από το Κings College London: «Δεν είναι αλήθεια ότι όλοι πίστευαν κάτι τέτοιο, είναι ένας μύθος που απλώς δημιουργεί καλύτερη ιστορία». Αντίθετα με τη λαϊκή αντίληψη, η πλοιοκτήτρια εταιρεία ουδέποτε είχε ισχυριστεί ότι ο Τιτανικός ήταν αβύθιστος, σύμφωνα με τον Howells.

Επιπλέον, πριν από τη βύθισή του ο Τιτανικός δεν ήταν και τόσο... διάσημος. Τα φώτα είχε κλέψει το αδελφάκι του Olympic έναν χρόνο νωρίτερα, το 1911, που έκανε το παρθενικό του ταξίδι από το Σαουθάμπτον στη Νέα Υόρκη. Μάλιστα, ο καπετάνιος ήταν ο ίδιος, το πλοίο ακολούθησε την ίδια ρότα, είχαν τα ίδια μέτρα ασφαλείας και τον ίδιο αριθμό σωστικών λέμβων.

Σύμφωνα με ειδικό ερευνητή, ο λόγος για τον οποίο το ναυάγιο του Τιτανικού προβάλλεται τόσο έντονα είναι γιατί οι παρερμηνείες τρέφονται από θεωρίες συνωμοσίας και μυστήρια σχετικά με το ναυάγιο. Οι δημιουργοί ταινιών είχαν έτσι αρκετή τροφή για τα σενάριά τους. Και η ιστορία έγινε έτσι μύθος μέσα σε ώρες...

Και η μουσική έπαιζε

Η μπάντα του καταραμένου πλοίου έπαιζε μέχρι τελευταία στιγμή. Όλοι οι μουσικοί πνίγηκαν στα βάθη του Ατλαντικού ενώ θεωρούνται ήρωες που οικειοθελώς παρέμειναν στο πλοίο παίζοντας μουσική και φτιάχνοντας τη διάθεση των επιβατών που προσπαθούσαν να βρουν μέσο διάσωσης. Σύμφωνα με θεωρίες, το τελευταίο τραγούδι που έπαιζε η ορχήστρα ήταν ο ύμνος «Nearer, My God, To Thee». Σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών που διασώθηκαν πράγματι η μπάντα έπαιζε μέχρι τελευταία στιγμή αλλά κανείς δεν γνωρίζει ποιο ήταν το τελευταίο γιατί αυτοί που το άκουσαν πολύ απλά δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν εγκαίρως το πλοίο.

Ο θάνατος του κάπτεν Σμιθ

Λίγα είναι γνωστά για τις τελευταίες ώρες του καπετάνιου του τραγικού πλοίου Captain Smith, αλλά όλοι τον θυμούνται ως ήρωα παρ’ όλο που αψήφησε τις παραινέσεις κι έπεσε πάνω στο παγόβουνο, ενώ δεν έκοψε ταχύτητα όταν ενημερώθηκε ότι υπάρχει παγόβουνο στη ρότα του. Μάλιστα, αρκετοί δεν αποδέχονται να προβάλλεται ως ήρωας ο καπετάνιος που ενώ γνώριζε πόσοι ήταν οι επιβάτες και πόσες οι σωστικές λέμβους δεν διαχειρίστηκε σωστά την επιχείρηση εγκατάλειψης, με αποτέλεσμα αρκετές βάρκες να φεύγουν μισογεμάτες. Δεν έδωσε εντολή εγκατάλειψης αμέσως ώστε αρκετοί επιβάτες να μη γνωρίζουν την πραγματική κατάσταση, δεν υπήρχε σαφές σχέδιο εγκατάλειψης, καμία βοήθεια από το προσωπικό του πλοίου... Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο καπετάνιος κολύμπησε στα παγωμένα νερά κουβαλώντας στους ώμους του ένα αγόρι και περνώντας δίπλα από τις βάρκες έλεγε καληνύχτα φίλοι μου, προσέξτε τον εαυτό σας... Ο μύθος αυτός βοήθησε ώστε να τιμάται μέχρι σήμερα η μνήμη του ως ήρωα...

Απαίσιος επιχειρηματίας

Όλες οι ιστορίες σχετικά με τον πρόεδρο της πλοιοκτήτριας εταιρείας J Bruce Ismay τον χαρακτηρίζουν ως δειλό που το έσκασε στα κρυφά και γρήγορα πριν ακόμη γυναίκες και παιδιά μπορέσουν να βρουν μέσο διαφυγής. Κάποιοι που διασώθηκαν είπαν ότι ο επιχειρηματίας πήδηξε στην πρώτη διαθέσιμη λέμβο, άλλοι ότι ο ίδιος διέταξε το πλήρωμά του να τον πάρει μακριά, ενώ ο λόρδος Mersey που συνέταξε την αναφορά του ναυαγίου συμπέρανε ότι ο επιχειρηματίας βοήθησε πολλούς επιβάτες να διασωθούν πριν βρει και ο ίδιος μία θέση σε κάποια από τις σωστικές λέμβους. Στη γερμανική ταινία, Τιτανικός, του 1943 και χρηματοδοτημένη από τη ναζιστική προπαγάνδα, παρουσιάστηκε ο Ismay ως ένας πανισχυρός Εβραίος επιχειρηματίας που επέβαλε στον γενναίο καπετάνιο να αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα και να οδηγήσει το πλοίο μέσα στα παγόβουνα παρά τις προειδοποιήσεις. Η ταινία του 1958 «A Night to Remember», που θεωρείται ως η πιο ακριβής ιστορικά ταινία, παρουσιάζει τον Ismay ως απαίσιο άνθρωπο.

Επιβάτες κατώτατων στρωμάτων

Σύμφωνα με έναν μύθο, οι επιβάτες της τρίτης θέσης υποχρεώθηκαν να παραμείνουν κάτω από το κατάστρωμα κι εμποδίστηκαν να φθάσουν στις λέμβους. Ωστόσο, η δικαιολογία που έχει δοθεί είναι ότι οι επιβάτες αυτοί ήταν Κινέζοι, Αρμένιοι, Ολλανδοί, Ιταλοί, Ρώσοι, Σκανδιναβοί και Σύροι και μπορεί φθάνοντας στη Νέα Υόρκη να αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τα έγγραφά τους ενώ μπορεί και να μετέφεραν μεταδοτικές ασθένειες. Έτσι, σύμφωνα με την αμερικανική μεταναστευτική πολιτική οι αρχές του πλοίου ήταν υποχρεωμένες να κρατούν χώρια τους συγκεκριμένους επιβάτες από τους υπόλοιπους, ενώ λέγεται ότι πριν δέσει στο Μανχάταν, θα σταματούσε στη Νήσο Έλις για να αφήσει τους συγκεκριμένους επιβάτες όπου θα καταγράφονταν και θα περνούσαν από έλεγχο.

Σημειώνεται ωστόσο πως αν και το πλοίο έπρεπε να έχει σωστικές λέμβους για όλες τις τάξεις, δεν είχαν μελετηθεί καθόλου βάρκες για την τρίτη.

Η βρετανική αρχή ερεύνης ανέφερε ότι οι επιβάτες παρεμποδίστηκαν είναι ψευδείς και ο Τιτανικός είχε τηρήσει την αμερικανική νομοθεσία.

Σύμφωνα όμως με ενδείξεις πράγματι υπήρξε εσκεμμένος εγκλωβισμός των επιβατών κάτω από το κατάστρωμα καθώς κάποια μέλη του πληρώματος δεν είχαν σαφείς εντολές πώς να βοηθήσουν τους συγκεκριμένους επιβάτες.

---

Πηγή: BBC NEWS