Διήγημα Τρύφωνα Ούρδα: «Οι γυμναστικές επιδείξεις»

Του Τρύφωνα Ούρδα

Στην τελευταία τάξη του Δημοτικού, όλα πήγαιναν καλά! Δηλαδή τι καλά αφού στα διαγωνίσματα των απολυτηρίων εξετάσεων, σχεδόν όλη η τάξη τα πήγε «χάλια». Στην αριθμητική δεν λύσαμε το πρόβλημα με την απλή μέθοδο των τριών, στη φυσική ιστορία μπερδέψαμε τις χώρες που βγαίνει το κακάο και σε εκείνη τη γεωγραφία, άντε να θυμηθείς τα ποτάμια και τα βουνά του Νομού Λακωνίας!

Δεν βαριέσαι όμως! Σιγά μην το βάλουμε μαράζι… Ο δάσκαλος, ο κύριος Γιάννης ο Νικάκης μας είπε, πως αν πάμε καλά στις «γυμναστικές επιδείξεις», που θα γίνουν το απόγευμα του Σαββάτου, όλους τα μας δώσει απολυτήριο για να δώσουμε εξετάσεις στο Γυμνάσιο.

Έτσι μέσα στη χαρά και την ευτυχία, επειδή θα τελειώναμε το Δημοτικό, το Σάββατο μαζευτήκαμε όλοι στην αυλή του Σχολείου. Δύο-δύο οι τάξεις θα παρουσίαζαν κάτι το δικό τους, το ξεχωριστό. Εν τω μεταξύ πιο μπροστά οι δύο σχολικοί σύμβουλοι, ο Γεώργιος ο Βαμβακίδης και ο Νικόλαος ο Καμπαδάκης, έφεραν καρέκλες από τα διπλανά καφενεία, ενώ εμείς βγάλαμε έξω από τις αίθουσες θρανία για να καθίσει ο κόσμος που θα μας έβλεπε.

Σε λίγο άρχισαν να καταφθάνουν οι χωριανοί. Μαζί και οι επίσημοι με τον πρόεδρο της Κοινότητας, τον κύριο Τάσο Φουρνατζή και τον παπα- Στέλιο. Τον Πρόεδρο συνόδευαν κάποιοι από τους συμβούλους του και τον παπά οι ψάλτες του, ο μπαρμπα-Θωμάς ο Τόκος και ο κυρ Νικόλας ο Γκιώσης. Όλοι τους πήραν θέση και κάθισαν κάτω από τις καταπράσινες φλαμουριές, που ήταν μπροστά στο σχολείο και έριχναν τον ίσκιο τους στο ηλιόλουστο απόγευμα. Η φύση γύρω ήταν χαρά Θεού και το γέλιο περίσσευε στα χείλη όλων όσων βρίσκονταν στην εκδήλωση.

Με το καμπανάκι που χτύπησε ένας από τους συμμαθητές μας, ήδη εμείς συνταχθήκαμε στις γραμμές μας, μπροστά από τις τσιμεντένιες σκάλες στην είσοδο του Σχολείου. Μετά τις παρουσίες και την προσευχή άρχισαν τα νούμερα.

Πρώτα μέσα σε δυνατά χειροκροτήματα, βγήκε το νηπιαγωγείο. Η δασκάλα τους, η κυρία Ευγενία, έντυσε τους μαθητές της, μάλλον κλωσσόπουλα γιατί είχαν στην πλάτη τους μικρά φτερά από χαρτόνια και στο κεφάλι τους ένα κόκκινο λειράκι. Με τις άσπρες φουφούλες που φορούσαν και έπαιζαν «το μαντηλάκι», λέγοντας συγχρόνως με τη δασκάλα τους το ομώνυμο τραγούδι, σου ερχότανε ένα-ένα όλα να τα σφίξεις στην αγκαλιά σου και να τα φιλήσεις! Τα προσωπάκια τους ήταν τόσο χαρούμενα και γελαστά, που πραγματικά έλαμπαν στον απογευματινό ήλιο. Τελικά μετά και από άλλα παιχνίδια που έπαιξαν, αποχώρησαν από την «πίστα», πάλι μέσα στα χειροκροτήματα και τα μπράβο των χωριανών μας, των γονιών και των παππούδων τους.

Η πρώτη και η δευτέρα τάξη διάλεξαν να παίξουν το «μήλο» και το «σχοινάκι». Χωρίστηκαν σε ομάδες και άρχισαν το παιχνίδι τους. Θα κέρδιζε η ομάδα που θα έπαιρνε περισσότερα «μήλα» και εκείνη που θα παρέμεινε περισσότερο χρόνο μέσα στο σχοινάκι, πηδώντας ενώ αυτό θα γύριζε, χωρίς να αγγίξει τα σώματα τους.

Πραγματικά ήταν ένα μεγαλείο! Κάποια από τα κορίτσια αλλά και από τα αγόρια, «έπιαναν» με τόση τέχνη και χάρη τα μήλα και απέφευγαν τόσο όμορφα να τους αγγίξει το σχοινί, που νόμιζες ότι πιο μπροστά έκαναν προπόνηση πάνω σε αυτά. Γι αυτό και ο ενθουσιασμός του κόσμου με τα παιδιά ήταν τόσο μεγάλος, που κάποιοι και κάποιες από τους θεατές χωριανούς μας, ίσως αναπολώντας και αυτοί τα παιδικά τους χρόνια, στο τέλος θέλησαν να μπουν και οι ίδιοι μέσα στο παιχνίδι και να πάρουν μέρος στο σχοινάκι. Έλα όμως που οι «άπληστοι» και οι «ταλαίπωροι» μετά από τόσα χρόνια, έπαψαν να είναι «παιδιά» και το σώμα δεν ακολουθούσε τις επιθυμίες της ψυχής τους!

Η τρίτη και η τετάρτη τάξη, είπαν να ασχοληθούν με τις «τσουβαλοδρομίες» και τις «αυγοδρομίες». Και επειδή το Σχολείο δεν διέθετε τσουβάλια, αυγά και κουτάλια, ο καθένας από τους μαθητές «υποχρεώθηκε» να τα φέρει από το σπίτι του. Μάλιστα σε ό,τι αφορά τα αυγά, πήραν εντολή να τα φέρουν πολύ καλά βρασμένα, γιατί έτσι και έπεφταν κάτω κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ήταν ανέφικτο να τα μαζέψεις.

Έτσι λοιπόν κάτω από τον ζεστό ακόμα ήλιο, άρχισαν και αυτά τα παιχνίδια. Όλοι όσοι τα έπαιζαν, έπρεπε να είχαν τεράστια αντοχή και ιδιαίτερα αυτοσυγκέντρωση και ισορροπία. Γιατί όπως και να το κάνουμε δεν είναι εύκολο να πηδάς και να τρέχεις μέσα σε τσουβάλια για να φτάσεις πρώτος στο τέρμα. Ούτε να τρέχεις με ένα κουτάλι στο στόμα, που έχει απάνω του ένα αυγό, προσέχοντας αυτό να μη σου πέσει και φυσικά να μην πέσεις ο ίδιος!

Ωστόσο όμως και εδώ, παρά τους δύσκολους κανόνες του παιχνιδιού, οι συμμαθητές μου τα πήγαν περίφημα. Εξαίρεση βέβαια είχαμε σε μια περίπτωση, που του ενός το τσουβάλι σχίστηκε, μπερδεύτηκε στα πόδια του και τον έριξε κάτω και ενός άλλου που ξέχασε να βράσει το αυγό του με αποτέλεσμα όταν του έπεσε δεν μπόρεσε να το ξαναμαζέψει. Κατά τα άλλα και εδώ ο κόσμος με πολλά «ζήτω», επευφήμησε τους πρωταγωνιστές και έδωσε συγχαρητήρια στους δασκάλους για το θέαμα.

Και φτάνουμε στην Πέμπτη και την έκτη. Κάπου εδώ ήμουνα και εγώ! Σαν μεγαλύτεροι μαθητές του Σχολείου, ο δάσκαλος μας είπε, ότι θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε αυτά που θα κάναμε. Θα έπρεπε να ήμασταν άψογοι, τόσο στα παιγνίδια όσο και στη γυμναστική και τους αγώνες στίβου που θα ακολουθούσαν.

Επίσης για να εντυπωσιάσουμε το κοινό, έπρεπε όλοι να έχουμε την ίδια εμφάνιση. Μαύρο κοντό παντελονάκι, άσπρο πουκάμισο και ιδίως γαλάζια πάνινα παπούτσια. Ευτυχώς λίγο-πολύ, όλοι αυτά τα βρήκε η μάνα μας στο παζάρι της Αριδαίας και τα αγοράσαμε. Για τα παπούτσια δεν το συζητάμε! Όλοι είχαμε την ίδια μάρκα, φίρμα όπως θέλετε πέστε το. Παπούτσια «Ελβιέλα-Αλυσίδα»! Βέβαια..! Ήταν τα πιο διαφημισμένα εκείνη την εποχή…

Πρώτο από τα παιχνίδια μας ήταν τα «σκλαβάκια». Το παιχνίδι απαιτούσε ετοιμότητα, παρατηρητικότητα και προπάντων γρήγορα πόδια για να μπορέσεις να «σκλαβώσεις», όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα της αντίπαλης ομάδας. Παρατηρητής εφαρμογής όλων των κανόνων του παιχνιδιού, ποιος άλλος από τον δάσκαλο, ο οποίος με σοβαρό ύφος και με ένα μειδίαμα όταν έβλεπε προς τον κόσμο, έδινε συμβουλές για να παίξουμε καλύτερα και έτσι όλοι να απολαύσουν το θέαμα που ήρθαν να δουν με τον καλύτερο τρόπο.

Τελικά οι νικητές ζητωκραύγασαν τη νίκη τους, πέταξαν από την χαρά τους και χειροκροτήθηκαν παρατεταμένα από τους θεατές χωριανούς μας.

Το δεύτερο ήταν το «τράβηγμα του σχοινιού». Αυτό χρειαζόταν τα παιδιά της κάθε ομάδας να έχουν δύναμη! Γρήγορα ένα από αυτά έφερε μια τριχιά, από αυτές που έδεναν τα ζώα τους στο παχνί και οι δυο ομάδες που χωριστήκαμε, πιάσαμε τις άκρες της. Με το σύνθημα, όλοι με δύναμη ξεκινήσαμε να τραβάμε η μια ομάδα την άλλη με στόχο η κάθε μια να την φέρει στην πλευρά της.

Εδώ δεν είναι δυνατόν να θυμηθεί κανείς μετά από τόσα χρόνια ποιος νίκησε! Θυμάμαι όμως την «πλάκα» που μας έκανε η αντίπαλη ομάδα, όταν στην αρχή δεν κράτησε «κόντρα» το σχοινί και εμείς τραβώντας το, πέσαμε όλοι μαζί στο έδαφος σαν τα στάχυα που τα θερίζει ο θεριστής. Για το αστείο, σίγουρα έβαλε το χέρι του και ο δάσκαλος!

Στη συνέχεια ακολούθησε η «σουηδική γυμναστική». Το κομμάτι αυτό των εκδηλώσεων για να είχε καλά αποτελέσματα, το «δουλεύαμε» από πολύ καιρό πριν. Καταβάλλαμε μεγάλες προσπάθειες και πολύ κόπο. Γίνονταν πρόβες πρωί και απόγευμα. Αξιοθαύμαστη η υπομονή μας τότε αλλά και των δασκάλων, που στα αληθινά αγαπούσαν τα παιδιά και αγωνιούσαν μαζί τους αν το θέαμα που θα παρουσίαζαν θα ήταν καλό ή κακό!

Τα παραγγέλματα έδινε προσωπικά ο δάσκαλος με στρατιωτική χροιά:

-Πρόταση των χειρών, ανατάσεις, ημιανατάσεις, διατάσεις-εκτάσεις, στροφή κεφαλής δεξιά-αριστερά, επί τόπου αναπηδήσεις, πρηνηδόν…

Και όταν σε κάποια στιγμή σταμάτησαν τα παραγγέλματα του δασκάλου, εμείς συνεχίσαμε να εκτελούμε καινούργιες ασκήσεις, τραγουδώντας και χορεύοντας με εκείνο το γνωστό θαλασσινό τραγούδι του Δροσίνη:

«Γλυκά φυσά ο μπάτης η θάλασσα δροσίζεται, στα γαλανά νερά της ο ήλιος καθρεφτίζεται…»

Όλα μέσα στα συνεχή επιφωνήματα θαυμασμού των χωριανών μας, που μας παρακολουθούσαν και τους άρεσε το θέαμα και εμείς ήμασταν ικανοποιημένοι για την επιβράβευση των κόπων μας στις προετοιμασίες!

Στα αγωνίσματα μετά τη γυμναστική, τον λόγο πήραν η «σκυταλοδρομία» και τα «εκατό» μέτρα. Αν και δεν υπήρχε αρκετός χώρος να πραγματοποιηθούν τα αγωνίσματα στην ιδανική τους μορφή, «εν τούτοις» αυτά έγιναν τέλεια και μάλιστα με καλούς χρόνους. Τα πάνινα παπούτσια «ελβιέλα-αλυσίδα», έβαλαν «φτερά» στα πόδια μας και μας έκαναν στο τρέξιμο να πετάμε! Ευτυχώς που στο τέρμα της διαδρομής, υπήρχαν γειτονικά με το Σχολείο σπίτια και έτσι οι τοίχοι τους γίνονταν φυσικό εμπόδιο για να σταματήσουμε. Διαφορετικά… ακόμα θα τρέχαμε που λέει ο λόγος!

Ωστόσο αγαπημένο μας άθλημα, μάλιστα όλο το χρόνο, ήταν το «άλμα εις μήκος». Το αγώνισμα αυτό το είχαμε και σαν παιγνίδι κάθε μέρα στην αυλή του Σχολείου. Εκείνο το «σκάμμα» που υπήρχε μόνιμα στη μια πλευρά της, ήταν συνεχής πρόκληση για μας να οργανώνουμε το πρωί και το απόγευμα, «τρικούβερτους» αγώνες, κυρίως για επίδειξη ικανοτήτων στο «ωραίο φύλο», τις συμμαθήτριές μας! Επομένως το γνωρίζαμε καλά και είχαμε μεγάλη πείρα στην εκτέλεσή του.

Σήμερα ο δάσκαλος, κρατώντας στο χέρι του χαρτί και μολύβι, μας έβαλε στη σειρά για να κάνουμε πιο επίσημα τα άλματα μέσα σε αυτό. Ύστερα πήρε θέση δίπλα του και έβλεπε αν αυτά ήταν έγκυρα, άκυρα, ανάλογα αν πατούσαμε σωστά ή όχι τη «γραμμή εκτίναξης». Παράλληλα πάνω στο χαρτί, σημείωνε και το μήκος του άλματος, έχοντας σαν βοηθό του την κυρία Νίκη, μια δασκάλα από τις μικρότερες τάξεις.

Ειλικρινά εδώ ο συναγωνισμός ήταν μεγάλος! Νομίζαμε ότι παίρναμε μέρος σε Ολυμπιακούς αγώνες. Ο καθένας μας ζητούσε οπωσδήποτε να νικήσει, μια και αυτό ήταν ένα ατομικό άθλημα. Ήθελε να είναι πρώτος για να φανεί η υπεροχή του «έναντι των άλλων», που αυτοί δεν ήταν άλλοι από τους συγχωριανούς του, τους φίλους, τους συμμαθητές του. Και βέβαια αυτό, όχι με την έννοια της ζήλειας, ή μιας κακώς νοούμενης υπερηφάνειας ή μιας κακίας. Όχι! Όλα αυτά τότε ήταν άγνωστα σε μας. Οι αγώνες γίνονταν καθαρά μέσα στα πλαίσια της «ευγενούς άμιλλας», η οποία δυστυχώς δεν υπάρχει στις μέρες μας, ακόμα και σε μαθητικούς αγώνες!

Τα ίδια περίπου έγιναν και με το «άλμα εις ύψος», με το σχοινί που τεντώθηκε μπροστά από το σκάμμα. Μόνο που εδώ «έπεφτε» πολύ αλλά καλοπροαίρετο γέλιο από τους θεατές, κάθε φορά που κάποιος από μας τους αθλητές, μη μπορώντας να περάσει πάνω από το σχοινί, περνούσε από κάτω του και εκνευριζόταν. Ο δάσκαλος όμως που τον έβλεπε έτσι, μάλιστα πολλές φορές και να «βουρκώνει», όλο καλοσύνη τον χτυπούσε στον ώμο και του έλεγε την «επόμενη φορά…»

Όταν τελείωσαν όλα τα αγωνίσματα, ανακοινώθηκαν οι νικήτριες ομάδες και τα ονόματα των νικητών στα ατομικά αθλήματα, πάλι μέσα στα χειροκροτήματα των χωριανών μας. Όλοι τους είχαν ένα παιδί, ένα εγγόνι, ή ένα γειτονάκι που το αγαπούσαν για να το χειροκροτήσουν!

Αναμνηστικά διπλώματα δεν δόθηκαν. Ο καθένας όμως που πήρε μέρος στις γυμναστικές επιδείξεις, κράτησε τις αναμνήσεις του γι αυτές, μέσα στην ψυχή του! Και αυτό ήταν το κέρδος του. Να μην τις ξεχάσει ποτέ και κάθε τέτοια εποχή να τις αναπολεί μαζί με άλλα παρόμοια γεγονότα των σχολικών του χρόνων, που δεν μπόρεσε ο «καιρός» να τα ξεθωριάσει..!

Λίγο πριν το τέλος των εκδηλώσεων, παίχτηκαν ακόμα και δυο μικρά ξεκαρδιστικά «σκετσάκια», από μια συμμαθήτριά μας τη Δήμητρα και ένα συμμαθητή μας το Λευτέρη. Καί τα δυο παιδιά στο «μονόπρακτο» που έκαναν, ήταν τόσο «φυσικοί» στην παρουσίαση και τόσο πολύ μπήκαν στο «πετσί» του ρόλου τους, που θα έλεγε κανείς ότι σπούδαζαν θέατρο.

Το πρώτο είχε θέμα, μια φαντασμένη νοικοκυρά, τη κυρά-Κουσκούσο, που έβαλε τηλέφωνο στο σπίτι της και μιλούσε με αυτό ώρες ολόκληρες, με μια άλλη φίλη της που… δεν είχε τηλέφωνο! Επίσης με τηλεφωνήματα που έκανε η ίδια και μίλαγε με Βασιλιάδες, Πρωθυπουργούς και βουλευτές, δίνοντας σε αυτούς συνταγές, πώς να «μαγειρεύουν» κιμάδες, τουρλού φαγητά και να κάνουν υπέροχες σαλάτες. Όλο υπονοούμενα τα λόγια της για τους πολιτικούς, πραγματικά δεν υπήρχε περίπτωση να μην «σκάσει» κανείς από τα γέλια. Το χωριό φάνηκε να διασκεδάζει τόσο πολύ μαζί της, που στο τέλος όλοι πέρασαν να δώσουν στην ίδια και στη δασκάλα της συγχαρητήρια!

Το δεύτερο με τον Λευτέρη, είχε να κάνει με ένα τραγούδι που μίλαγε για ένα «ψύλλο» και τον οποίο έπιασε η Αστυνομία γιατί ο άμοιρος δεν είχε «τα χαρτιά του»! Έτσι τον δίκασαν και πήγαν να τον βάλουν στη φυλακή. Έλα όμως που αυτός, τόσο «μεγάλος» που ήταν, δεν χωρούσε μέσα σε αυτή! Γι αυτό και τον «έκοψαν» κομματάκια προκειμένου να χωρέσει. Όταν όμως αυτός πάλι δεν χωρούσε μέσα στα «κάγκελα», τότε αναγκάστηκαν να τον βγάλουν έξω από την πόλη και να τον πετάξουν. Εκεί το πτώμα του βρώμησε και εξ αιτίας αυτής της μυρωδιάς του, οι άνθρωποι εγκατέλειψαν την πόλη..!

Το απόγευμα προχώρησε και οι εκδηλώσεις με τις γυμναστικές επιδείξεις στην αυλή του Σχολείου μας, μετά και από τους χορούς και τον Εθνικό Ύμνο, πήγαιναν προς το τέλος. Ο ήλιος κατέβηκε αρκετά στον ορίζοντα, σχεδόν δεν τον βλέπαμε, καλυπτόμενος πίσω από το κτήριο. Οι χωριανοί μας, με το κέρασμα του «λουκουμιού» στα χέρια, άρχισαν σιγά-σιγά να σηκώνονται από τις θέσεις και να ετοιμάζονται για το σπίτι τους. Φεύγοντας, όλοι τους είχαν να πουν ένα καλό λόγο για μας τους «πρωταγωνιστές». Γι αυτό και όλοι τους έσφιξαν τα χέρια μας και μας ευχήθηκαν υγεία και πρόοδο στις σπουδές μας…

Εκεί, στη «Δωροθέα των αναμνήσεων», μέσα στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου, κάποια μέρα των γυμναστικών επιδείξεων..!

ΤΡΥΦΩΝ ΟΥΡΔΑΣ