Η Αγία Νεομάρτυς Χρυσή και η θαυμαστή καρτερία της στο μαρτύριο

Είχε πλούσια φυσικά χαρίσματα, δηλαδή σωματικό κάλλος και ομορφιά, αλλά και πνευματικά, όπως πίστη, σωφροσύνη, παρθενία και αγάπη για τον Σωτήρα Χριστό

Η Αγία Νεομάρτυς Χρυση καταγόταν από το χωριό Χρυσή της σημερινής Αλμωπίας. Έζησε στις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα μέσα στα σκοτεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είχε πλούσια φυσικά χαρίσματα, δηλαδή σωματικό κάλλος και ομορφιά, αλλά και πνευματικά, όπως πίστη, σωφροσύνη, παρθενία και αγάπη για τον Σωτήρα Χριστό.

Ένας από τους Τούρκους του χωριού, που η νεαρή Χρυσή μαζί με άλλες γυναίκες του χωριού βγήκε να μαζέψει ξύλα, ο πονηρός επίβουλος της Αγίας με την συνδρομή κι άλλων συμπατριωτών του επέδρασε στον τόπο της συλλογής κι άρπαξε την Αγία και την μετέφερε στο σπίτι του.

Οι πιέσεις που δέχτηκε η Αγία να αλλαξοπιστήσει ήταν πολλές. Κατ’ αρχήν προσπάθησε ο Τούρκος να την δελεάσει με υποσχέσεις και ταξίματα και σαν ο πιο μεγάλο επιχείρημα πρόβαλε την υπόσχεση πως θα την παντρευτεί, εάν τουρκίσει. Μετά άρχισε να την φοβερίζει πως θα υποστεί πολλές τιμωρίες. Όταν οι δήμιοι της είδαν ότι η Αγία δεν αρνιόταν την πίστη της, την παρέδωσαν στις γυναίκες τους, για να την μεταπείσουν. Μολονότι αυτές προσπάθησαν επί ένα εξάμηνο να την κάνουν να αλλαξοπιστήσει, δεν κατόρθωσαν τίποτε. Τότε οι Αγαρηνοί φώναξαν τους γονείς της Αγίας και απειλώντας τους φοβερά, τους πίεσαν να ασκήσουν την επιρροή τους στην κόρη τους να λυγίσει και να προσχωρήσει στην μουσουλμανική πίστη. Οι γονείς και οι αδελφές της Αγίας από φόβο ήλθαν στην φυλακή, για να την πιέσουν να αρνηθεί τον Χριστό. Η Αγία όμως έχοντας αταλάντευτη πίστη προς το πρόσωπο του Χριστού είπε τα εξής: «Εσείς που με παρακινείτε ν’ αρνηθώ τον Χριστό μου, τον αληθινό Θεό, απάντησε η αγία , δεν είστε πλέον γονείς μου και αδελφές μου. Ούτε θέλω να σας ξέρω από δω και πέρα. Αντί για σας πατέρα μου έχω τον Χριστό, μητέρα μου την Παναγία και αδέλφια τους Αγίους και τις Αγίες».

Κατόπιν άρχισαν τα σωματικά μαρτύρια της Αγίας. Επί τρεις μήνες οι Τούρκοι την ράβδιζαν κάθε μέρα. Έπειτα έβγαζαν από το δέρμα της λωρίδες, τις οποίες έβαζαν μπροστά της, για να τις βλέπει και να δειλιάσει. Μετά πήραν μια μεγάλη περόνη, δηλαδή μια σούβλα, και αφού την πύρωσαν, την διαπέρασαν από τα αυτιά της Μάρτυρος, σε σημείο ώστε ο καπνός να εξέρχεται από τη μύτη και το στόμα της.

Η Αγία Νεομάρτυς Χρυσή, όταν πληροφορήθηκε ότι ο Πνευματικός της Πατέρας, που ήταν ο Προηγούμενος της Αγιορείτικης Μονής του Σταυρονικήτα, παπά Τιμόθεος, βρισκόταν εκεί κοντά, του διαμήνυσε με κάποιο χριστιανό να την αξιώσει να τελειώσει θεαρέστως τον δρόμο του μαρτυρίου.

Οι θηριώδεις δήμιοι της, που ήταν πιο ωμοί και από τα άλογα ζώα, όταν είδαν πως μετά από τόσα βασανιστήρια η Χρυσή παρέμενε αμετάπειστη στα φρονήματά της και ζωντανή στο σώμα της, την κρέμασαν σε μια αγριαπιδιά κι έτσι παρέδωσε το πνεύματης στον Θεό. Ήταν 13 Οκτωβρίου του 1795. Αυτή τη μέρα εορτάζεται κάθε χρόνο η μνήμη της Αγίας Νεομάρτυρος. Τον βίο της Αγίας πρώτος συνέγραψε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και τον συμπεριέλαβε στο βιβλίο του «Νέο Μαρτυλόγιο» στα τέλη του 18ου αιώνα, δηλαδή λίγο μετά το ένδοξο μαρτύριό της. Αυτός που ανέστησε τη μνήμη και καθιέρωσε τον εορτασμό της Αγίας Χρυσής στην εκκλησιαστική μας επαρχία, ήταν ο Μακαριστός Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Καλλίνικος.

Τον βίο της Αγίας στη νεοελληνική γλώσσα, την Ακολουθία της, καθώς και τον Παρακλητικό Κανόνα και τους Χαιρετιστήριους Οίκους συνέγραψε ο νυν Μητροπολίτης μας κ.κ. Ιωήλ. Ο ίδιος έκανε και τα εγκαίνια του Ι.Ν. της στο φερώνυμο χωριό της Αγίας, την Χρυσή της Αλμωπίας.

Η τιμή της Αγίας Χρυσής έχει διαδοθεί σε όλη την Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, η Αγία εμφανίζεται σε πολλούς και μέσα στα γεωγραφικά όρια του νομού μας και έξω από αυτά.