Παναγιώτης Πλουμίδης: H καχυποψία και ο φόβος θα κρατήσει ένα πολύ μικρό διάστημα

Ο Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής Msc Παναγιώτης Πλουμίδης σημειώνει ότι μετά από αυτή την περίοδο «Σίγουρα θα έχουμε μια μικρή φοβική εκδήλωση ανάμεσα μας. Δεν γίνεται όλο αυτό να μας αφήσει ανεπηρέαστους»

Από την στιγμή που τέθηκαν σε ισχύ τα μέτρα για την μείωση της εξάπλωσης του κορονοϊού η ζωή των πολιτών στην Ελλάδα άλλαξε άρδην. Εργασία, συνήθειες, χόμπι και άθληση σε εξωτερικούς χώρους, αγορές, επικοινωνία προσαρμόστηκαν σε ένα άλλο περιβάλλον, πιο περιορισμένο, κυρίως κατ’οίκον με σύμμαχο πολλές φορές την τεχνολογία.

Μιλώντας στην karftisa ο Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής Msc Παναγιώτης Πλουμίδης σημειώνει ότι μετά από αυτή την περίοδο «Σίγουρα θα έχουμε μια μικρή φοβική εκδήλωση ανάμεσα μας. Δεν γίνεται όλο αυτό να μας αφήσει ανεπηρέαστους».

Εγκλεισμός και κοινωνική απομόνωση. Ποιοι κίνδυνοι για την ψυχολογία ελλοχεύουν;

Έχω παρατηρήσει τέσσερα πράγματα. Πρώτον έχει αυξηθεί πάρα πολύ η ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος από εκεί που ήταν αρκετά άνετος και δεν έκανε συχνά κάποιες βασικές ρουτίνες σωματικής υγιεινής τώρα «εξαναγκάστηκε». Σε μερικούς από αυτούς ίσως να υπήρχε και ένα μικρό υπόβαθρο ψυχαναγκαστικότητας και σε κάποιους επειδή τους επιβλήθηκε άρχισε να το παρατηρούν και να το επαναλαμβάνουν. Άλλωστε ο ιδεοψυχαναγκασμός είναι μια τελετουργία επαναλαμβανόμενων κινήσεων και συμπεριφορών που οδηγούν σε άγχος αν δεν επιτελεστούν. Έτσι η ποσότητα των κινήσεων, όσον αφορά πόσες φορές θα πλύνεις τα χέρια σου ή θα απολυμάνεις τα προϊόντα που πήρες από το σούπερ μάρκετ, είναι μια ρουτίνα που μοιάζει λίγο με ιδεοψυχαναγκαστική. Έτσι σε πάρα πολλούς που υπήρχε ένα υπόβαθρο το αύξησε και σε άλλους τους δημιούργησε.

Ένα δεύτερο στοιχείο που παρατήρησα είναι αυτό που λέγεται κλινικά υστερία μετατροπής , δηλαδή η σωματοποιήση ψυχικών συμπτωμάτων σε σωματικά. Λόγω του καταιγισμού πληροφοριών που έχουμε για τα πώς ξεκινούν και τι συμπεριλαμβάνουν τα συμπτώματα του κορονοϊού, σε πάρα πολλούς υπήρξαν πλασματικά συμπτώματα, χωρίς να υπάρχει πραγματική λοίμωξη, αλλά μέσω της σωματοποιήσης του άγχους υπήρξε μια εκτεταμένη στον πληθυσμό υστερική κατάσταση, με κάποια υποχονδριακά στοιχεία. Σωματοποιώντας το άγχος τους σε κάποια συμπτώματα που έμοιαζαν με εκείνα του κορονοϊού αύξησαν περισσότερο το άγχος τους και είχαν την ανασφάλεια ότι έχουν κολλήσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ειδικά τον πρώτο καιρό, να δημιουργηθεί λίγο υστερικόμορφη κατάσταση στον πληθυσμό. Αυτή η κατάσταση, σίγουρα σε άτομα που είναι υποχονδριακοί και αρρωστοφοβικοί αύξησε το άγχος και επιδείνωσε τέτοιες καταστάσεις.

Στην αντίπερα όχθη υπάρχει και η άλλη μερίδα, που κάνοντας τον μηχανισμό άμυνας της άρνησης, δημιούργησαν μια εικόνα παντοδυναμίας ψυχικής θεωρώντας ότι είναι άτρωτοι ή πιστεύοντας σε σενάρια ότι ιός δεν υπάρχει. Φάνηκε να αγνοούν λοιπόν την κατάσταση και να υπερδιογκώνουν το εγώ τους.

Τέταρτον είναι η επαύξηση της κατάθλιψης. Ο εγκλεισμός και η αδυναμία να έρθει κάποιος σε κοινωνικοποίηση σίγουρα σε έναν ψυχισμό που είχε ένα καταθλιπτικό υπόβαθρο αυτή η κατάσταση αύξησε τους κινδύνους να έχουμε καταθλιπτικές συνδρομές.

Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να αποφύγουμε τους παραπάνω κινδύνους;

Καταρχήν δεν πρέπει να είμαστε «θύματα» του υπερ-καταιγισμού πληροφοριών. Σαφώς η ενημέρωση είναι απαραίτητη ως ένα βαθμό, αλλά δεν χρειάζεται να αφήνουμε τους εαυτούς μας να κατακλυζόμαστε από σκοτεινές ειδήσεις και πληροφορίες.

Αντ’ αυτού μπορούμε να κάνουμε πράγματα για τα οποία πριν την καραντίνα δεν είχαμε χρόνο. Όπως για παράδειγμα να δούμε μια ταινία, να διαβάσουμε ένα βιβλίο. Ας προσπαθήσουμε να επενδύσουμε τον χρόνο μας σε πράγματα που πριν ήταν αδύνατον να τα κάνουμε.

Επίσης, είναι σημαντικό να επενδύσουμε στις ανθρώπινες σχέσεις. Σε φίλους που ενδεχομένως λόγω έντονης καθημερινότητας να είχαμε χαθεί ή συζητήσεις που θέλαμε να κάνουμε με την οικογένεια μας. Τώρα είναι η περίοδος μιας δημιουργικής πρόσληψης της όλης κατάστασης και μια δημιουργικής τοποθέτησης πάνω σε σχέσεις που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη ζωή μας. Αυτό δεν χρειάζεται να γίνει από κοντά, αλλά ακόμη και μέσα από ένα τηλέφωνο, μια βιντεοκλήση ή μέσω μηνυμάτων.

Βέβαια να τονίσουμε το εξής, ότι εάν κάτι δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε επειδή είμαστε αρκετά πιεσμένοι και πολλά έχουν φτάσει στο όριο τους μέσα μας δεν χρειάζεται να τα πιέσουμε, για να τα δούμε και να τα φτιάξουμε τώρα. Ας τα αφήσουμε και ας κάνουμε πράγματα που μας φτιάχνουν καλύτερα την διάθεση.

Ο Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής Msc Παναγιώτης Πλουμίδης

Πιστεύετε ότι θα αλλάξει η συμπεριφορά των πολιτών μετά την περίοδο αυτή;

Σίγουρα θα έχουμε μια μικρή φοβική εκδήλωση ανάμεσα μας. Δεν γίνεται όλο αυτό να μας αφήσει ανεπηρέαστους. Από την άλλη, στην Ελλάδα έχουμε μια ειδική συνθήκη. Είμαστε της αγκαλιάς και της διαχυτικότητας. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι η καχυποψία και ο φόβος θα κρατήσει ένα πολύ μικρό διάστημα και πολύ σύντομα, μόλις δούμε ότι όλα είναι ασφαλή θα επιστρέψουμε στην προηγούμενη μας κατάσταση.

Επειδή όμως αυτό που ζούμε με τον εγκλεισμό δεν το έχουμε ξαναζήσει, πιστεύω ότι θα μείνει ασυνείδητα στο πίσω μέρος του μυαλού μας ο κίνδυνος ότι μπορεί στο μέλλον για τον οποιωνδήποτε λόγο να ξανασυμβεί αυτό και έτσι να είμαστε καλύτερα θωρακισμένοι και τοποθετημένοι να το αντιμετωπίσουμε.

Ποιες επιπτώσεις μπορεί να δημιουργήσει η καραντίνα μετέπειτα;

Σαφώς κάποια από τα συμπτώματα που ανέφερα στην πρώτη ερώτηση, όπως για παράδειγμα τον ιδεοψυχαναγκασμό, καθώς δεν νομίζω ότι από την μια μέρα στην άλλη θα μπορεί να εξαφανιστεί.

Επίσης η περίοδος μετά την καραντίνα θα δείξει πόσο επηρεάστηκαν οι σχέσεις σε όλη την διάρκεια αυτής της περιόδου. Υπήρξαν περιπτώσεις που για πρώτη φορά άνθρωποι ήρθαν σε επαφή με σχέσεις οι οποίες είχαν ξεχάσει ότι είχαν πρόβλημα. Αυτό που πιθανότητα να παρατηρήσουμε είναι μια αύξηση στα διαζύγια. Άνθρωποι που νόμιζαν ότι είχαν μια τακτοποιημένη ζωή και είχαν ξεχάσει πώς ήταν να βρίσκονται στον ίδιο χώρο με τον σύντροφο τους, λόγω της καθημερινότητας ήρθαν αντιμέτωποι με δυσλειτουργικές σχέσεις που βρέθηκαν στην επιφάνεια. Όλη αυτή η κατάσταση καραντίνας θα εξαπολύσει προβλήματα τα οποία κρυβόντουσαν μέσα από την καθημερινότητα.

Αυτό βέβαια θα έχει δυο τινά, ή θα δημιουργήσει πιο ισχυρούς δεσμούς, καθώς κατάφεραν να έρθουν δημιουργικά πιο κοντά και έλυσαν τα όποια θέματα ή σε άλλους θα έρθουν ρήξεις και θα υπάρξουν χωρισμοί, ανατοποθετήσεις και γενικά αναδιοργανώσεις στον κοινωνικό ιστό.

---
Πηγή: karfitsa.gr