Κολπική μαρμαρυγή | του Πέτρου Φαλιάγκα, Ειδικού Καρδιολόγου

Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή;

Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένας μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός, ο οποίος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής ανεπάρκειας και άλλων επιπλοκών που σχετίζονται με την καρδιά. Κατά τη διάρκεια της κολπικής μαρμαρυγής, οι δύο κόλποι της καρδιάς χτυπούν χαοτικά και ακανόνιστα, χωρίς να συντονίζονται με τις κοιλίες της καρδιάς.

Ποια είναι η συχνότητα εμφάνισης της κολπικής μαρμαρυγής;

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνή μορφή αρρυθμίας. Όσο αυξάνεται η ηλικία του ατόμου, τόσο αυξάνεται και η πιθανότητα να την εμφανίσει. Η κολπική μαρμαρυγή παρουσιάζεται στο 1-3% του γενικού πληθυσμού, ενώ 5% των ανθρώπων άνω των 65 ετών και >10% των ανθρώπων άνω των 80 ετών εμφανίζουν κολπική μαρμαρυγή. Με βάση τα παραπάνω ποσοστά, υπολογίζεται ότι περίπου 200.000 Έλληνες πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή.

Υπάρχουν διαφορετικές μορφές κολπικής μαρμαρυγής;

Ανάλογα με τη διάρκειά της και το αν επιδιώκεται ο τερματισμός της, η κολπική μαρμαρυγή ταξινομείται σε 4 τύπους.

• Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή: επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής που διαρκούν λιγότερο από 7 ημέρες.

• Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: ένα επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής που διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες.

• Μακρόχρονη εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: ένα επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής που διαρκεί περισσότερο από 1 έτος.

• Μόνιμη κολπική μαρμαρυγή: όταν δεν γίνεται προσπάθεια τερματισμού της κολπικής μαρμαρυγής ή δεν είναι δυνατή η αποκατάσταση του κανονικού ρυθμού.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;

Τα συμπτώματα της νόσου συνήθως περιλαμβάνουν φτερουγίσματα στην καρδιά, αρρυθμία, δύσπνοια και αδυναμία. Τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής έρχονται και φεύγουν ή μπορεί ο ασθενής να τα βιώνει συνεχώς, γεγονός που απαιτεί θεραπεία.

Αν και η ίδια η νόσος δεν είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενούς, είναι μία πολύ σοβαρή ιατρική κατάσταση, καθώς συχνά απαιτεί άμεση και επείγουσα θεραπεία για να μην οδηγήσει σε επιπλοκές. Η νόσος μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό θρόμβων στην καρδιά, που μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μπορούν να περάσουν σε άλλα όργανα και να προκαλέσουν ισχαιμία (μπλοκαρισμένη ροή του αίματος).

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνή αιτία ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για κολπική μαρμαρυγή;

Ηλικία

Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία ενός ασθενή, τόσο πιο πολύ αυξάνεται η πιθανότητα να αντιμετωπίσει προβλήματα με τη λειτουργία της καρδιάς του.

Ατομικό ιστορικό καρδιαγγειακής πάθησης

Όλα τα άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής καρδιοπάθεια παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής. Μεταξύ των προβλημάτων αυτών είναι η βαλβιδοπάθεια, η στεφανιαία νόσος, ιστορικό καρδιακής προσβολής ή χειρουργικής επέμβασης στην καρδιά, συγγενής καρδιοπάθεια.

Υπέρταση

Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ειδικά αν δεν είναι ελεγχόμενη με φαρμακευτική αγωγή και υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο.

Άλλες χρόνιες παθήσεις

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν χρόνιες παθολογικές καταστάσεις όπως η θυρεοειδοπάθεια, η υπνική άπνοια, το μεταβολικό σύνδρομο, ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια νεφροπάθεια ή πνευμονοπάθεια έχουν εξίσου αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κάποια στιγμή συμπτώματα μαρμαρυγής.

Κατανάλωση αλκοόλ

Η υπερκατανάλωση αλκοολούχων ποτών μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής. Η ευκαιριακή και χωρίς μέτρο κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο.

Παχυσαρκία

Το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει και τον κίνδυνο προσβολής.

Οικογενειακό ιστορικό

Σε κάποιες οικογένειες έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει κληρονομικότητα στην εμφάνιση της νόσου.

Ποια είναι η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής;

Η θεραπεία έχει 3 στόχους:

1. Να μειωθεί ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό γίνεται με αντιπηκτικά ή αλλιώς «φάρμακα που αραιώνουν το αίμα» ώστε να μη πήζει εύκολα. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή πρέπει να πάρουν αυτά τα φάρμακα. Ο γιατρός προσδιορίζει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο σε κάθε ασθενή και προτείνει αν χρειάζεται αντιπηκτικό φάρμακο.

2. Να βελτιωθούν τα συμπτώματα και η ποιότητα ζωής του ασθενούς.

3. Να διατηρηθεί η καλή λειτουργία της καρδιάς.

Ο δεύτερος και ο τρίτος στόχος επιτυγχάνονται με φάρμακα αλλά και με επεμβάσεις κατάλυσης (ablation) της κολπικής μαρμαρυγής. Τα φάρμακα είναι σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεσματικά αλλά όχι πάντοτε. Οι επεμβάσεις κατάλυσης γίνονται με ειδικούς μαλακούς καθετήρες που μπαίνουν στην καρδιά από τη βάση του ποδιού και, στις κατάλληλες περιπτώσεις, έχουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας.

Συμπερασματικά, προς αποφυγή εμφάνισης επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής, συστήνεται η σωστή πρόληψη με μια σειρά από αλλαγές στον τρόπο ζωής (περιορισμός αλκοόλ και καφεϊνης, διακοπή καπνίσματος, υγιεινή διατροφή-διατήρηση υγιούς βάρους), καθώς και η σωστή αντιμετώπιση πσθήσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε κολπική μαρμαρυγή, όπως η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης ή η υπνική άπνοια.

Πέτρος Δ. Φαλιάγκας

Ειδικός Καρδιολόγος MD, MSc

Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής κλινικής Α.Π.Θ

Μετεκπαιδευθείς σε θρόμβωση κι αντιθρομβωτική αγωγή

Κάτοχος Ευρωπαϊκού Διπλώματος Καρδιολογίας