Σαν σήμερα 6 Μαΐου: Οι εκλογές του 2012 αλλάζουν ριζικά το πολιτικό τοπίο – Τα πρωτοφανή φαινόμενα

Το 2012 η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολη. Η χώρα βιώνει ήδη δύο χρόνια λιτότητας και βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, με υψηλά ποσοστά ανεργίας, καθημερινά αισθητή την φτώχεια και πολλούς πολίτες να βράζουν από αγανάκτιση. Η κατάσταση αυτή στην ελληνική οικονομία και κοινωνία αποτέλεσε τον καταλύτη για να αλλάξει το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα και να παρατηρηθούν πρωτοφανή φαινόμενα από την περίοδο της μεταπολίτευσης και μετά, όπως το πλήγμα του δικομματισμού, η άνοδος της Αριστεράς αλλά και η αισθητή παρουσία της ακροδεξιάς.

Η πτώση του δικομματισμού

Κατά τις εκλογές του Μαΐου 2012 η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, τα δύο κόμματα που εναλλάσσονταν στη διακυβέρνηση από την πτώση της Χούντας μέχρι και τότε (δηλαδή σε 12 εκλογικές διαδικασίες), έχασαν πάνω από 3,3 εκατομμύρια ψήφους σε σχέση με τις προηγούμενες. Συγκεκριμένα τα δύο κόμματα μαζί συγκέντρωσαν ποσοστό 32% (18,85% + 13,18%) τη στιγμή που στις προηγούμενες εκλογές το ποσοστό τους ήταν αθροιστικά 77%.

Τη μεγαλύτερη φθορά είχε το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατέγραψε πτώση άνω του 30% από τις εκλογές του 2009 και πτώση 65% από τις εκλογές του 2007. Αυτό εξηγείται μεταξύ άλλων από το μέγεθος της απογοήτευσης που αισθάνθηκαν οι ψηφοφόροι του από μνημονιακές πολιτικές που εφάρμοσε το ΠΑΣΟΚ, ένα κόμμα που παραδοσιακά στήριζε τα λαϊκά στρώματα και υποστηριζόταν από αυτά.

Να σημειωθεί ότι με εξαίρεση τις εκλογές του 1996, αυτές είναι οι πρώτες εκλογές από το 1952 στις οποίες οι ηγεσίες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν περιλαμβάνουν κάποιο μέλος της οικογένειας Παπανδρέου, Καραμανλή ή Μητσοτάκη.

Η άνοδος της Αριστεράς

Χαρακτηριστικό των εκλογών του Μαΐου του 2012 ήταν επίσης η άνοδος της Αριστεράς. Όσοι βλέπουν την κρίση στην Ελλάδα ως κρίση του καπιταλισμού εστιάζουν σε κόμματα που προσφέρουν εναλλακτικές και ψάχνουν λύση σε αντιμνημονιακά μέτωπα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον νέο και δυναμικό Αλέξη Τσίπρα, έχει υιοθετήσει σκληρή γραμμή ενάντια στην Τρόικα και υποστηρίζει ότι αντιτίθεται στα μνημόνια. Καταφέρνει να καταγράψει αύξηση 12% για το κόμμα του σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές και να βγει δεύτερο κόμμα με 16,78%.

Το ΚΚΕ, που στηρίζει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και την ΕΕ, συγκεντρώνει ένα σημαντικό 8,48%, με μικρή άνοδο από το 2009.

Έτσι η Αριστερά αποκτά αθροιστικά άνω του 25% των ψήφων –ποσοστό πρωτοφανές από το 1958 και ύστερα- και αυτό χωρίς να υπολογιστεί η μετριοπαθής Δημοκρατική Αριστερά (6,11%), οι Οικολόγοι Πράσινοι (3%) και η ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α (1,19%).

Η άνοδος και της ακροδεξιάς

Παράλληλα η ξενοφοβία και ο εθνικισμός φαίνεται ότι βρίσκουν έδαφος στην Ελλάδα με την ακροδεξιά να καταγράφει πρωτοφανή άνοδο. Ο Πάνος Καμμένος με τους Ανεξάρτητους Έλληνες βγαίνει τέταρτο κόμμα, με ποσοστό 10,62%. Η ναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή κερδίζει χαμένες ψήφους της Νέας Δημοκρατίας, του ΛΑΟΣ αλλά και του ΠΑΣΟΚ και καταγράφει άνοδο 6,7%, συγκεντρώνοντας 7% στις εκλογές και τελικά μπαίνοντας και στη Βουλή.

Η αποχή και οι επαναληπτικές

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου η αποχή σημειώνει ρεκόρ έως τότε, αγγίζοντας το 34,88%, κάτι που φανέρωσε την μεγάλη απογοήτευση των ψηφοφόρων.

Τελικά κανένα κόμμα δεν κερδίζει την απόλυτη πλειοψηφία εδρών της Βουλής με αποτέλεσμα να μη γίνει δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης και έτσι οι εκλογές επαναλήφθηκαν στις 17 Ιουνίου 2012.

Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν άνοδο αλλά κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία. Τελικά ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ συμφώνησαν στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας και στις 20 Ιουνίου 2012 ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Αντώνης Σαμαράς.