Δημήτρης Χαΐτογλου: Ο άνθρωπος που έκανε διεθνή τον μακεδονικό χαλβά

Πριν από έναν αιώνα περίπου οι πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν απ’ τη Μικρά Ασία έφεραν τα μυστικά της συνταγής του χαλβά στην Ελλάδα. Και εάν κάποιος συνέδεσε το όνομα του με τον χαλβά είναι η οικογένεια Χαΐτογλου, η οποία θρηνεί σήμερα τον τελευταίο της δεύτερης γενιάς των χαλβαδοποιών της ομώνυμης εταιρείας.

Σε ηλικία 95 ετών ο Δημήτρης Χαΐτογλου, ο οποίος μέχρι την τελευταία μέρα εκτελούσε χρέη προέδρου στην «Αφοί Χαΐτογλου» απεβίωσε, όπως ανακοίνωσε σήμερα η εταιρεία, έχοντας συμβάλει σημαντικά στην ανάδειξη του brand «Μακεδονικός Χαλβάς» τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.

Άνθρωπος «ειδικών αποστολών» κατά την «χρυσή περίοδο» του «μακεδονικού χαλβά» στα χρόνια της μεταπολίτευσης ήταν αυτός που ανέλαβε τις πρώτες επαφές στο εξωτερικό βοηθώντας στο να ανοίξουν νέες αγορές και να ξεκινήσει μία νέα εποχή για την εταιρεία μέσα από τις εξαγωγές που έκανε και οι οποίες σήμερα αποτελούν το 40% του ετήσιου κύκλου εργασιών που το 2023 είχε φθάσει σχεδόν τα 100 εκατ. ευρώ.

Μαζί με τον πρώτο εξάδελφο του, Νίκο, ο οποίος είχε αποβιώσει πριν από ακριβώς δέκα χρόνια σε ηλικία 90 ετών, θεωρούνται οι στυλοβάτες για την εξέλιξη και επιτυχία του «μακεδονικού χαλβά», που ως τυποποιημένο προϊόν, μαζί με το «συγγενές» ταχίνι μπήκαν σε κάθε νοικοκυριό.

Δημήτρης Χαΐτογλου: Ο άνθρωπος που έκανε διεθνή τον μακεδονικό χαλβά

Αξιους συμπαραστάτες και συνεχιστές της δουλειάς τους ήδη από τη δεκαετία του ‘80 είχαν τα παιδιά τους, την τρίτη γενιά της οικογένειας, που κατάφεραν να δώσουν νέα ώθηση στον Όμιλο φθάνοντας ίσως στην κορύφωση του λίγο πριν την κρίση στη χώρα. Κυρίως τον Κώστα, που παραμένει ως σήμερα διευθύνων σύμβουλος και τον άτυχο Αλέξανδρο, πρωταγωνιστή της πολύκροτης υπόθεσης απαγωγής στα μέσα του ‘90 απ’ τους αδελφούς Παλαιοκώστα που «έφυγε» μόλις στα 62 του το 2016. Παιδιά του Νίκου που μαζί με το θείο τους, Δημήτρη, αποτελούσαν την διοικητική «κεφαλή» του Ομίλου.

Τη θέση του Αλέξανδρου ως συνδιευθύνων σύμβουλος έχει λάβει τα τελευταία 8 χρόνια ο γιος του, Νίκος, ενώ την τριάδα πλαισίωναν από την οικογένεια στο ΔΣ τα υπόλοιπα παιδιά του Αλέξανδρου, Όλγα και Κατερίνα, τα παιδιά του Κώστα, Νίκος και Διονυσία και ο γιος του Δημήτρη, Λευτέρης.

Η διαδρομή

Οι «ρίζες» της «Αφοί Χαΐτογλου» φθάνουν πίσω στο 1924, όταν τα αδέρφια Κωνσταντίνος, Ελευθέριος και Σάββας, δύο χρόνια μετά τον ξεριζωμό της οικογένειας από το Ικόνιο θα αποφασίσουν να συνεχίσουν το επάγγελμα του χαλβαδοποιού πατέρα τους, Νικολάου, στη νέα πατρίδα τους, τη Θεσσαλονίκη. Τότε θα ανοίξουν ένα μικρό ζαχαροπλαστείο στην πλατεία Άθωνος, το οποίο έγινε και η έδρα της βιοτεχνίας.

Εκεί ξεκίνησε και η παραγωγή του χαλβά με το ταχίνι που αποτελούσε την βασική πρώτη ύλη του.

Οκτώ χρόνια μετά, η παραγωγή μεταφέρεται σε νέα μονάδα που χτίστηκε στην οδό Δάμωνος. Η επιχείρηση καθ’ όλη τη δεκαετία του 1930 λειτουργεί κανονικά και συνεχίζει να αναπτύσσεται. Ωστόσο τα δύσκολα θα έρθουν με την έναρξη του πολέμου όπου η βιοτεχνία θα επιταχθεί από τον στρατό.

Μετά τον πόλεμο η επιχείρηση θα ξεκινήσει και πάλι απ’ το μηδέν. Το σημείο καμπής ήταν η απόφαση να τυποποιηθεί το προϊόν σε μεταλλική συσκευασία μισής οκάς και με ιδιόκτητο φορτηγό να αρχίσει η τροφοδοσία με χαλβά την Αττική. Οι έμποροι συγκεντρώνονται στην αγορά του Ρέντη όπου περίμεναν να προμηθευθούν τον φημισμένο χαλβά. Όλοι περίμεναν τον χαλβά από την Μακεδονία. Κάπως έτσι απέκτησε και το όνομα «Μακεδονικός χαλβάς» ο χαλβάς Χαΐτογλου. Μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου Χαΐτογλου, τα δύο αδέλφια του, ο Ελευθέριος και ο Σάββας, διατήρησαν το εργοστάσιο, το οποίο πλέον παρήγε διάφορες ποικιλίες χαλβά, αλλά και θρεψίνη. Εκείνος όμως που θα γίνει η ψυχή της εταιρείας είναι ο Νίκος Χαΐτογλου, γιος του Κωνσταντίνου Χαΐτογλου. Θα αναλάβει τα ηνία της εταιρείας και θα γίνει ο άνθρωπος που θα εμπνευστεί και το σήμα κατατεθέν της εταιρείας: την Μακεδονοπούλα.

Η επιχείρηση θα γνωρίσει μεγάλη άνθηση την δεκαετία του 1970. Είναι η εποχή που θα χαρακτηρισθεί ως «χρυσή» για τις εξαγωγές της με τον Δημήτρη Χαΐτογλου να παίζει σημαντικό ρόλο. Παράλληλα ξεκινούν μια δυναμική διαφημιστική καμπάνια η οποία έκανε τους Έλληνες να ταυτιστούν με το συγκεκριμένο προϊόν και να γίνει μια αγαπημένη διατροφική συνήθεια. Η «Μακεδονοπούλα» έγινε συνώνυμη του χαλβά, ενισχύοντας την αναγνωρισιμότητα του brand εντός κι εκτός Ελλάδας.

Το 1985, η επιχείρηση μετατράπηκε στη σημερινή ανώνυμη βιομηχανική και εμπορική εταιρεία με την επωνυμία «Αφοί Χαΐτογλου Α.Β.Ε.Ε.» ενώ στην 70η από την ίδρυσή της επέτειο, έθεσε σε λειτουργία την καινούργια υπερσύγχρονη μονάδα παραγωγής χαλβά, η οποία καλύπτει 12.000 τ.μ.

Το 1994, η εταιρεία θέτει σε λειτουργία τη νέα υπερσύγχρονη μονάδα παραγωγής χαλβά στο Καλοχώρι, που καλύπτει 12.000 τ.μ.

Δέκα χρόνια μετά ξεκινά η λειτουργία της νέας μονάδας επεξεργασίας σησαμιού και η παραγωγή παρθένου σησαμελαίου, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Η κρίση θα φέρει τα δύσκολα για την εταιρεία καθώς οι μεγάλες επενδύσεις είχαν φορτώσει ήδη με σημαντικά δάνεια τον ισολογισμό της κλυδωνίζοντας τις βάσεις της. Οι προσπάθειες ανάκαμψης φθάνουν ως τα τελευταία χρόνια με αναδιάρθρωση δανείων. Παρ’ όλα αυτά σήμερα η Αφοί Χαΐτογλου εξακολουθεί να κατέχει στον επώνυμο χαλβά και στο επώνυμο ταχίνι ηγετικά μερίδια στην ελληνική αγορά. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο την Καθαρά Δεύτερα οι πωλήσεις του χαλβά αντιστοιχούν στο 40% του τζίρου του προϊόντος, ενώ συνολικά κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής πραγματοποιείται το 50% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας.

Οι εξαγωγές πλέον κατευθύνονται σε περισσότερες από 50 χώρες με δυνατές αγορές την Αγγλία, τη Γερμανία, τον Καναδά, την Αυστραλία και κυρίως, τις Η.Π.Α. Η έμφαση που δίνεται στην αμερικανική αγορά δεν είναι τυχαία. Πρόσφατα εξάλλου προχώρησε σε συμφωνία με τη Walmart, τη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στην Αμερική. Οι εξαγωγές αφορούν όλα τα προϊόντα, με το ταχίνι να συγκεντρώνει τις προτιμήσεις, αφού πρόκειται για ένα super food που έχει εξαιρετική αναγνωρισιμότητα στις διεθνείς αγορές

Σήμερα η βιομηχανία απασχολεί 272 άτομα προσωπικό. Οι πωλήσεις της το 2023 ήταν 99,9 εκατ. ευρώ σε επίπεδο Ομίλου ενώ είχε καθαρές ζημιές 3 εκατ. ευρώ. Ο Ομιλος εμφανίζει αρνητικά Ίδια Κεφάλαια 13 εκατ. ευρώ περίπου.