Παρέλυσε η Κεντρική Μακεδονία μετά από μέτριας έντασης κακοκαιρία - Αποκαλύφθηκαν οι ανεπάρκειες της αντιπλημμυρικής προστασίας της Περιφέρειας

Γιάννης Μυλόπουλος: Χρειάζεται άμεση ανάληψη δράσης για την προσαρμογή της Περιφέρειας στις δυσμενείς συνθήκες της Κλιματικής Αλλαγής. Στην αντιπλημμυρική προστασία ισχύει το «κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε»

Η ένταση της βροχής που προκάλεσε η κακοκαιρία Bora στην Κ. Μακεδονία δεν ήταν και τόσο ακραίο φαινόμενο. Καθώς έπεσαν στην χειρότερη περίπτωση, αυτή που καταγράφηκε στο Νεοχώρι της Χαλκιδικής, 403,2 χιλιοστά ύψος βροχής μέσα σε διάστημα δυο ημερών. Έπεσε δηλαδή το 75% περίπου του νερού της Βαλένθιας, αλλά σε 2 ολόκληρες μέρες και όχι μέσα σε λίγες ώρες, όπως συνέβη στην Ισπανία. Μικρότερης έντασης ήταν το φαινόμενο στις υπόλοιπες περιοχές της Κ. Μακεδονίας.

Παρόλα αυτά, τα προβλήματα που προκάλεσε η κακοκαιρία ήταν δυσανάλογα μεγάλα, σε σχέση με την ένταση του φαινομένου.

Δεν θα αναφερθούμε στα προβλήματα από τους πρωτοφανούς έντασης ανέμους που ξεπέρασαν τα 10 μποφόρ και έριξαν πολλά δέντρα, με αποτέλεσμα διακοπές ρεύματος σε πολλές περιοχές. Προφανώς και συνιστά λαϊκισμό η απαίτηση του πρώην Δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Ζέρβα, ο οποίος ζήτησε την παραίτηση του αντιδημάρχου Πρασίνου κ. Νικηφορίδη επειδή ακολούθησε μια πολύ πιο προσεκτική πολιτική στα κλαδέματα και τις κοπές δένδρων από την προηγούμενη διοίκηση.

Εκεί που είναι αναγκαίο, όμως, να εστιαστεί το ενδιαφέρον είναι στα δυσανάλογα, ως προς την ένταση των βροχοπτώσεων που έφερε η τελευταία κακοκαιρία, προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τις πλημμύρες.

Τα οποία αναδεικνύουν την ελλιπή αντιπλημμυρική προστασία και την ανεπάρκεια των υποδομών στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας.

Στη Χαλκιδική, όπου έπεσε και το περισσότερο νερό, προβλήματα εντοπίστηκαν στον Δήμο Νέας Προποντίδας (ιδιαίτερα στα Μουδανιά, στα Νέα Πλάγια, στη Σωζόπολη και στη Ν. Ποτίδαια), στον Δήμο Κασσάνδρας (Σίβηρη) και στον Δήμο Σιθωνίας (Μεταγκίτσι, κατάρρευση γέφυρας στην Τορώνη), όπου πλημμύρισαν τοπικοί χείμαρροι. Είχαμε, μάλιστα, και το τραγικό γεγονός του εντοπισμού νεκρού στην Τορώνη Σιθωνίας, σε αυτοκίνητο που έπεσε σε χαράδρα για να αποφύγει τα πεσμένα βράχια.

Στην Πέλλα, τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίστηκαν στην Κρύα Βρύση. Η άνοδος της στάθμης του νερού στα στραγγιστικά κανάλια (Αράπιτσας και Πρίσνας) και του τελικού αποδέκτη ποταμού Λουδία δημιούργησαν προβλήματα σε χαμηλά οικόπεδα στην νοτιοανατολική πλευρά του οικισμού, όπου είναι και τα χαμηλότερα υψομετρικά σημεία.

Στη Θεσσαλονίκη πλημμύρισε το φράγμα Θέρμης, ενώ προβλήματα αναφέρθηκαν και στα γνωστά σημεία που προκύπτουν προβλήματα σε κάθε νεροποντή, όπως στη Μοναστηρίου, στη διάβαση Αγίων Πάντων, στη Λαγκαδά, αλλά και στο Ελαιόρεμα και στην ιρλανδική γέφυρα στην Περιφερειακή Τάφρο επί της οδού Γεννηματά στην Πυλαία. Τα τελευταία σημεία στην Πυλαία έχουν περιληφθεί στα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας που έχουν εγκριθεί από την Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, όπως έχει δηλώσει ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών & Δικτύων κ. Μπίλλιας, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη.

Ιδιαίτερο συμβάν αποτελεί η κατάρρευση τμήματος της γέφυρας Δενδροποτάμου στην οποία εκτελούνταν εδώ και καιρό εργασίας συντήρησης, στη Δυτική Θεσσαλονίκη, από τους τοπικούς Δήμους. Η κατάρρευση οφείλεται στην υποχώρηση τοιχίου της γέφυρας και κατά σύμπτωση συνέβη την ίδια ώρα που λίγα χιλιόμετρα παραδίπλα γίνονταν τα φαντασμαγορικά εγκαίνια του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Εδώ και ενάμιση χρόνο, μια λωρίδα της γέφυρας προς τη Λεωφόρο Δενδροποτάμου ήταν κλειστή με κορδέλες και προειδοποιητικές πινακίδες. Τον Αύγουστο, οι πολίτες ενημερώθηκαν ότι η διακοπή κυκλοφορίας θα ίσχυε έως και το Σάββατο 30/11 (προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης εργασιών αποκατάστασης) λόγω εκτεταμένων επισκευαστικών εργασιών που θα πραγματοποιούνταν για την αποκατάσταση στατικών προβλημάτων που είχαν προκύψει. Στις 27/11 όμως,  δόθηκε παράταση στην παράδοση του έργου για τις ημέρες των Χριστουγέννων. Από μια ειρωνεία της τύχης, την ημερομηνία που θα παραδίδονταν το έργο, στις 30/11, υποχώρησε τμήμα από το παράπλευρο τοιχίο του επιχώματος στο σημείο στο οποίο εκτελούνται οι εργασίες αποκατάστασης, λόγω της έντονης βροχόπτωσης, με αποτέλεσμα να πάρει παράταση και το κυκλοφοριακό κομφούζιο στους γύρω δρόμους τις ώρες αιχμής. 

Τα προβλήματα που προκάλεσε η μέτριας έντασης καταιγίδα Bora είναι άλλη μια ηχηρή ένδειξη της απουσίας αποτελεσματικής αντιπλημμυρικής θωράκισης των υδατορευμάτων και των χειμάρρων, καθώς και της ανεπάρκειας των τεχνικών έργων στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας. 

Ο επικεφαλής της παράταξης, Καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε σχετικά: 

Από τον Ιανουάριο που ξεκίνησε η θητεία της παράταξης «ΑΛΛΑΓΗ στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» στο Περιφερειακό Συμβούλιο, προσπαθούμε να ασκήσουμε εποικοδομητική κριτική στα θέματα που διαπιστώσαμε ότι η Περιφέρεια υστερεί σημαντικά.

Ένα από αυτά, ίσως το σοβαρότερο, είναι η ανεπαρκής προετοιμασία και η ελλιπής θωράκιση της Περιφέρειας απέναντι στις φυσικές καταστροφές, με αιχμή τις μεγάλες ελλείψεις στην αντιπλημμυρική προστασία. Η υστέρηση στην προσαρμογή της Περιφέρειας στις νέες και εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες της Κλιματικής Αλλαγής και των ακραίων φαινομένων που αυτή προκαλεί, είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της Περιφέρειας. 

Η ανετοιμότητα να αντιμετωπιστεί μια μέτριας έντασης κακοκαιρία, με πολλούς δρόμους πλημμυρισμένους, με υπερχειλίσεις χειμάρρων, με την υποχώρηση μέρους της γέφυρας στον Δενδροπόταμο, αλλά και την κατάρρευση γέφυρας στη Χαλκιδική και με τον θάνατο ενός συμπολίτη μας, αναδεικνύει το έλλειμμα στην πρόληψη, με έμφαση στην απουσία ολοκληρωμένης, σε επίπεδο λεκάνης απορροής δηλαδή, αντιπλημμυρικής προστασίας στην Περιφέρεια. Αποτέλεσμα του γεγονότος ότι σε καιρό επιθετικής Κλιματικής Αλλαγής, ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός γίνεται ακόμη με τις μεθόδους και με τα δεδομένα της προηγούμενης εποχής.

Οι αποσπασματικές δράσεις, με τοπικούς καθαρισμούς χειμάρρων και υδατορευμάτων κατά περίπτωση και μόνο στα όρια οικισμών, η απουσία έργων έγκαιρης ανάσχεσης και εκτόνωσης της πλημμυρικής απορροής στα ανάντη, εκεί όπου συγκεντρώνονται οι μεγάλες ποσότητες του νερού και ο ξεπερασμένος αντιπλημμυρικός σχεδιασμός, με πλημμυρικές παροχές αιχμής και περιόδους επαναφοράς που αντιστοιχούν στην προ Κλιματικής Αλλαγής εποχή, χαρακτηρίζουν την αντιπλημμυρική προστασία, όπου υπάρχει, στην Περιφέρεια.

Γι’ αυτό πλημμυρίζουν οι δρόμοι και πέφτουν οι γέφυρες ακόμη και σε μια μέτριας έντασης κακοκαιρία.

Η ανάγκη προσαρμογής στις νέες συνθήκες των ακραίων φαινομένων που φέρνει η Κλιματική Κρίση, καθώς και στις σύγχρονες ανάγκες της ολοκληρωμένης και περιβαλλοντικά φιλικής διαχείρισης των ρεμάτων είναι σήμερα άμεση και επιτακτική.

Για το λόγο αυτόν, προτείναμε από τον Φεβρουάριο, ήδη, τη σύσταση μιας Διαπαραταξιακής Επιτροπής Ειδικού Σκοπού (Task Force) στο Περιφεριεακό Συμβούλιο, προκειμένου να αναλάβει να συντονίσει τον εκσυγχρονισμό και την αλλαγή του θεσμικού, του χρηματοδοτικού και του μεθοδολογικού πλαισίου της αντιπλημμυρικής προστασίας και να την προσαρμόσει στις σύγχρονες ανάγκες.

Ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας, αντιλαμβανόμενος την ανάγκη συνεργειών στη μεγάλη υπόθεση της αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής, αποδέχθηκε την πρότασή μας. Πέρασαν, όμως, δέκα μήνες και η πρόταση δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί. Με κίνδυνο να έχουμε σήμερα μπροστά μας άλλον ένα χειμώνα με ανεπαρκή και ξεπερασμένη αντιπλημμυρική προστασία, με ευθύνη της διοίκησης της Περιφέρειας.

Ουδείς, πλέον, δικαιούται να κάνει ότι αιφνιδιάζεται από τα ακραία φαινόμενα της Κλιματικής Αλλαγής. Χρειάζεται άμεση δράση και λήψη μέτρων για την προσαρμογή της Περιφέρειας στις νέες συνθήκες, πριν να είναι αργά. Όσοι ασκούν σήμερα διοίκηση και δεν αντιλαμβάνονται τα ανησυχητικά μηνύματα των καιρών, σύντομα θα βρεθούν ενώπιον των μεγάλων ευθυνών τους.

Γιατί στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών ισχύει το ρητό:
«Κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε».